Türkiye’deki Vergi Çeşitleri Nelerdir?

Devletler, vatandaşlarına daha iyi hizmet sunabilmeleri için eğitim, sağlık, ulaşım, tarım, sanayi gibi alanlarda yatırımlar yapmak yine çalışanlarının maaşları, emekli maaşları, destek maaşları ( yaşlılık, evde bakım, engelli maaşları gibi) ödeyebilmek, sosyal devlet anlayışını tam yerine getirebilmek için çalışanlardan, işletmelerden vergi adı altında harç alırlar. Devletleri ayakta tutan vergilerdir. Bu yüzden vergi kaçırmak suçtur ve vergi kaçıranlara yasal müeyyide uygulanır. Yine vergi oranları, devletin belirlemiş olduğu oranlar ve gelir düzeyine göre alınmaktadır. Türkiye’deki vergi çeşitleri nelerdir?Yazımızda, ülkemizde alınan vergi türleri ve içerikleri hakkında bilgiler vereceğiz.

Gelir Üzerinden Alınan Vergiler

Gerçek kişiler ve kurumlardan alınan gelir vergisidir. Gerçek kişiler ve kurumların bir takvim diliminde kazanmış oldukları gelirler üzerinden alınan vergilerdir. Gelir vergileri belirlenirken kazanca göre belirlenir. Yani az kazanandan daha az vergi çok kazanandan ise daha çok vergi alınmaktadır. Alınacak vergi dilimleri Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir. Gerçek kişilerin aşağıda belirtilen kazançları gelir vergisine dahildir. Bunlar;

• Ücretler ( Maaş )
• Zirai Gelirler (Tarım )
• Ticari kazançlar
• Serbest meslek gelirleri (esnaf)
• Gayrimenkul sermeye iratları
• Menkul sermaye iratları
• Diğer kazançlar

Kurumlar vergisi de sermaye yapısına sahip şirketler, dernek ve vakıflara ait işletmeler, İktisadi Kamu Kuruluşları, kooperatiflerin kazançlarından elde edilen kazançlardan alınan vergilerdir.

Harcamalar Üzerinden Alınan Vergiler

Yapılan harcamalar üzerinden alınan vergi türüdür. Bakkaldan alınan ekmekten tutun, market giderleri, akaryakıt, beyaz eşya, mobilya, motorlu – motorsuz araçlar, alkol, kırtasiye kadar geniş bir ürün yelpazesini kapsar. Harcamalar üzerinden alınan vergiler arasında;

Katma Değer Vergisi: Sanayi, ticari, serbest meslek gruplarının satışını yaptığı ürün ve hizmetlere karşılık alınan vergilerdir. 

Özel Tüketim Vergisi: Petrol ve petrol ürünleri, motorlu tüm araçlar, alkol, sigara, parfüm, saç spreyi, beyaz eşyalar, elektronik eşyalar gibi ürünlerin alımlarında alınan vergilerdir.

Motorlu Taşıtlar Vergisi: Trafik tescil kayıt altına alınması zorunlu olan tüm motorlu araçlar, uçak, helikopter gibi araçlardan alınan vergilerdir. 

Servet Üzerinden Alınan Vergiler

Sahip olunan tüm gayrimenkuller, miras, iki taraf arasında yapılan sözleşmeler, yarışmalardan kazanılan ikramiyeler üzerinden alınan vergi türüdür. En yaygın olanı ise Emlak vergisidir. Belediye sınırları içinde gayrimenkulleri olan vatandaşların, her yıl Mayıs ve Kasım ayında ödemek zorunda oldukları vergilerdir.

Gerçek kişiler, kurumlar, resmi daireler, iki ülke arasında yapılan sözleşmelerden de Damga vergisi alınır. Damga vergisi de servet üzerinden alınan vergi türüdür.

Genel servet vergisi ise vefat eden kişilerin yasal mirasçılarına bırakmış oldukları miraslar üzerinden ve yarışmalardan kazanılan ikramiyeler üzerinden alınan vergi türüdür.