Tam Teminatlı Opsiyon İşlemi Nedir?

Tam teminatlı opsiyon genel olarak çift para birimli mevduat veya DCD olarak bilinmektedir. Tam teminatlı opsiyon müşteri ve banka arasında gerçekleştirilen anlaşmalı opsiyon işlemidir. Bu anlaşmalı opsiyon işlemi sayesinde müşteri istediği para birimini belirlenmiş vadeler içerisinde istediği seviyeden alma veya satma hakkını bankaya satar. Genellikle, sık olarak kullanılan para birimleri USD/TL EUR/TL EUR/USD olarak belirlenmiştir. Banka bu alım ya da satış hakkı ile müşterisine prim ödemesinde bulunur. Tam teminatlı opsiyon nedir diye sorulduğunda genel olarak halk arasında çift para birimli mevduat veya DCD olarak cevaplanmaktadır.

Tam Teminatlı Opsiyon İşlemi Riskleri

Bu işlemleri gerçekleştiren müşterilerin genel itibari ile amacı risk alarak mevduat getirisini artırmaktır. Müşteriler daha çok piyasalarda volatilitenin arttığı dönemlerde DCD işlemleri gerçekleştirmektedir. Piyasada her ne kadar kazançlı bir işlem modeli gibi görünse de oldukça riskli bir işlem türüdür. DCD işlemi yapmak isteyen kişiler bütün mevduatını teminat olarak gösterip opsiyon işlemi gerçekleştirir ve bankadan primini alır. Böylelikle çift getiri sağlamış olur. Fakat DCD işlemleri müşteriler açısından bazı riskler barındırmaktadır. Bunlar:

• Sürekli olarak değişen kur oranları risk oluşturur. Müşteri ana parasından kayıp görebilir.
• Müşteri banka ile yaptığı anlaşmaya göre vadesinden önce anlaşma bozulamaz. Eğer bozulursa herhangi bir getiri alması mümkün olmaz.

Tam Teminatlı Opsiyon İşlemleri Özellikleri

• Amaç mevduat hesabındaki getiriyi artırmaktır. Bu durum dövizin bir seviyenin altına inmeyeceği veya bir seviyenin üstüne çıkmayacağı beklentisi ile gerçekleşir.
• İşlemler belirlenen mevduat miktarı ve vade süresi ile yapılır.
• Anlaşmaya göre mevduat bloke edilerek müşteri tarafından işlem yapılamaz hale dönüştürülür.
• Anlaşma esnasında belirlenen mevduat faizi ve opsiyon primi vade sonunda müşteriye aktarılır.
• Mevduat faizi üzerinden vade süresine göre %10 ile %18 arasında değişen oranlara göre ve opsiyon priminin %10 oranında stopaj kesintisi gerçekleştirilir.

Tam Teminatlı Opsiyon İşlemlerinde Görülen Olası Senaryolar

Tam teminatlı opsiyon işlemi gerçekleştiren müşteriler arasında en çok sık rastlanan olası senaryolar şunlardır:

• Hesabında TL mevduatı olan bir müşteri dövizin yükseleceğini veya çok fazla düşüş gerçekleştirmeyeceğini düşünerek bankaya döviz satma hakkı satar. Banka ve müşteri arasında anlaşmalar yapılır. Anlaşmada belirlenen vade sonunda eğer döviz kullanım kurunun üzerinde yer almış ise mevduat TL olarak hesapta kalır. Müşteri bu sonuçta mevduat faizi ve opsiyon primi elde eder. Tam tersi durumda ise yani vade sonunda döviz kullanım fiyatının altında kalırsa banka müşterisinin döviz satma hakkını kullanma imkanına kavuşur. Bu durumda müşteri yüksek fiyattan döviz almak zorunda kalacaktır.
• Hesabında döviz mevduatı bulunan bir müşteri dövizin düşeceğinin veya çok fazla yükselmeyeceğini düşünerek bankaya döviz alma hakkı satar. Banka ve müşteri arasında anlaşma sağlanır. Anlaşmadaki vade sonunda müşterinin düşündüğü gibi bir durum gerçekleşirse mevduat döviz olarak kalır ve müşteri mevduat faizi ve opsiyon primi elde eder. Eğer ki vade sonunda olası durum tam tersi şekilde gerçekleşirse müşterinin mevduat hesabı döviz kullanım fiyatından TL’ye döner. Döviz kullanım fiyatının üzerinde yer aldığından müşteri dövizi piyasa altından TL’ye dönüştürmüş olur. Bu durumda müşteri kur kaybına uğrarken aynı kayıp bankaya kar olarak yansır.